پدر من یک اشتباه بزرگ در زندگی‌اش انجام داد. به خاطر آن اشتباه هرگز خودش را نبخشید و دخل‌اش آمد.
مثل کسی که جذام دارد هربار که می‌دیدم‌ش انگار بخشی از گوشت تن‌اش را بریده بودند و او برای دردش گریه می‌کرد. عذاب وجدان رهای‌ش نمی‌کرد.
پدر من به چند نوع مواد اعتیاد داشت.
مخدر اول- خود کم‌بینی
خودکم‌بینی در خانواده ایجاد می‌شود. اما بعد از مانند کیفی است که همیشه همراه ماست. محتویات‌اش را از آن چه در کودکی به خوردمان داده‌اند، پر می‌کنیم.
اما چه اتفاقی در مغز می‌افتد وقتی مدام کیف را با این افکار پر می‌کنیم؟
مغز ما در پاسخ به تکرار یک فعل یا تجربه تغییر می‌کند. این روند نام‌اش نورون‌زایی است. حالا شما تصور کنید، اگر مستمر فکر کنید که کم هستید، نمی‌توانید یا نمی‌شود، مدارهای مغزی شما مانند سیمانی بعد از چند ساعت سفت می‌شود، مقاوم شده و تغییرش بسیار سخت اتفاق می‌افتد و خود کم بینی تبدیل به یک عادت می‌شود.
مخدر دوم- باور این که هیچ چیز نمی‌توانست کمک‌اش کند.
من اخیرا گاهی دچار این باور شده‌ام. که هیچ چیز نمی‌تواند کارساز باشد. زندگی همین است و تغییر نمی‌کند. یا دارو و تراپی نمی‌تواند جواب دهد. این باوری بود که پدر من هم داشت. دلیل این باور ترس از مواجهه با اشتاباهات خودش بود.
مخدر سوم- خودشفقتی و بخشش خود
مهربانی با خود، آرایشگاه رفتن، لباس خریدن یا گوشی گران قیمت دست گرفتن نیست. باور کنید؛ به چشم خودم دیده‌ایم آدم‌هایی که همه‌ی این‌کارها را انجام می‌دهند، اما از خود رضایت ندارند. مهربانی با خود و شفقت با خود به معنی آگاهی از تضادهای‌مان، مواجهه با آن‌ها و بخشش خودمان است. اگر احساس شرم، تبدیل به عادت شود به مرور تبدیل به اعتیاد می‌شود.
بازال گانگلیا
بازال گانگلیا بخشی از مغز است که پر از هسته‌هایی زیر قشری است و در یادگیری، رفتارهای عاطفی و تقویت رفتارهای اعتیاد آور نقش مهمی ایفاء می‌کند. اگر احساس شرم، خودکم‌بینی و سرزنش‌ِ خود به اندازه‌ی کافی تکرار شود، مغز ما می‌تواندبا کم‌ترین تلاش به جان خودش بیفتد و حرف‌های ذهن را باور کند و در اثر تکرار به این رفتار معتاد شود.
مدار پاداش مغز
سیستم پاداش مغز، به ویژه مناطقی که شامل ترشح دوپامین است، می تواند با رفتارهایی فعال شود که ناراحتی را کاهش می دهند، حتی اگر این رفتارها مضر و مخرب باشند.
هرچند نشخوار ذهنی نمی‌تواند لذت را به اندازه‌ی مواد مخدر و سکس افزایش دهد، اما تکرار این رفتارها باعث رها شدن دوپامین در مغز و تسکین موقت می‌شود.
همانطور که مشخص است، افتادن در چرخه‌ی ذهن و افکار مخرب می‌تواند دخلتان را بیاورد. اگر درگیر احساس شرم، عذاب وجدان و خودکم‌بینی هستید. نیاز هست خیلی سریع برای‌اش اقدام کنید و گرنه تا آخر عمر اسیر این افکار خواهید بود.
۹ دی‌ماه
