کافههای سطح شهر شما را یاد خانهی مادربزرگتان میاندازد؟
نان بولکی و خیارشور شما را یاد مارتادلاهای قدیم میاندازد؟
این خاطرات در دسترس شماست و به راحتی آنها را میتوانید به یاد بیاورید. اما شاید نخستین باری که با تمام این پدیدهها روبرو شدید به یاد نیاورید. اولین بار که کالباس خوردهاید. اولین بار که نان بولکی دیدهاید. اولین بار که خانهی مادربزرگ را با همان مبلها و پردههای قدیمی دیدهاید به یاد نیاورید.
ولی بخشی از حافظهی شما این اطلاعات را در خود نگه میدارد و هرگاه با سرنخهایی شبیه آن چه اولین بار دیدهاید، شنیدهاید، بو کردهاید و یا حتی لمس کردهاید مواجه شود، برای شما تصویر اولیه را که شبیه به ابژه یا شی بیرونی است تداعی میکند و به یاد شما میآورد. و همین روند در شما تکرار میشود. یعنی قرارگرفتن در معرض یک ابژهی بیرونی قرارگرفتن، شما را به سمت تصمیمگیری، قضاوت، دستهبندی رفتارها و بسیاری از موارد اجتماعی و فرهنگی و شناختی سوق میدهد.
پرایمینگ
پرایمینگ همانگونه که از نامش پیداست به نخستینها برمیگردد.
آنچه اولینبار از طریق بینایی، شنوایی، حس بویایی و لامسه تجربه کردهاید در حافظهی شما ثبت میشود و تجربهی نخستین شما را شکل میدهد، که به واسطهی آن جهان اطرافتان را میبینید. وقتی در جهان بیرون از خود در معرض محرکی دیداری یا شنیداری شبیه به تجربهی خود قرار میگیرد، آنچه از آن محرک برداشت میکند برحسب تجربهی اوست نه واقعیت آن محرک.
در واقع پرایمنیگ شکلی ناخودآگاه از حافظه است که در طبقهبندی و تشخیص و استخراج قضاوت در بابت آن شی یا ابژه بعد از این که فرد در معرض آن شی قرار میگیرد، بسیار اثرگذار است.
در پرایمینگ در معرض ابژه قرار گرفتن میتواند روی قضاوت و پردازش معنی و مفهوم و پردازش آن مفوم در شما نیز تاثیر داشته باشد.
به عنوان مثال اگر تعدادی از افراد را در معرض کلمات خشمگین و غمگین قرار بگیرند احتمال اینکه چهرههای افراد را بعد از دیدن این کلمات خشمگین و غمگین شناسایی کند بسیار بیشتر از فردی است که توسط این واژهها prime شده است.
پرایمینگ میتواند روی تصمیمگیریها در زندگی روزمره تاثیربگذارد.
شاید بعد از شناخت روند پرایمینگ در مغز فهمیدن این که چگونه تبلیغات میتواند ما را برای خرید کالا و خدمات خاص ترغیب کند، سخت نباشد.
در مطلب بعدی به معرفی انواع پرایمینگ خواهیم پرداخت.
۱۴ بهمن ۰۲
